Ελληνική ταπητουργία και πρόσφυγες υφάντρες: ένα ανεκτίμητο κεφάλαιο πολιτισμικής κληρονομιάς

Abstract

Η άφιξη των προσφύγων το 1992 και το 1924 αφενός αναζωογόνησε την ελληνική βιομηχανία, αφετέρου επέδρασε και στην ένταξη των γυναικών στον ενεργό πληθυσμό. Το 1930 οι γυναίκες αποτελούσαν την πλειονότητα των εργατών στην κλωστοϋφαντουργία και την ταπητουργία. Έχοντας ζήσει σε τόπους με πολιτιστική παράδοση πολλών αιώνων, μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα μια τεχνογνωσία που αποτελεί ανεκτίμητο κεφάλαιο πολιτισμικής κληρονομιάς. Τα σχέδια των χαλιών Sparta, τα οποία σύμφωνα με τις ειδικούς θεωρούνται ελληνικά, αποπνέουν έντονα το ελληνικό στοιχείο, καθώς αποτυπώνουν την ελληνική κουλτούρα και θρησκεία και δουλευόταν με τον ασύμμετρο κόμπο, μια τεχνική που έχει ρίζες στην αρχαιότητα. Στην εισήγησή μας, θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε τη συμβολή των προσφύγων στον τομέα της ταπητουργίας, είτε μέσα από τη βιομηχανική παραγωγή, είτε μέσα από τις οικοτεχνίες. Θα εξετάσουμε, ως μελέτη περίπτωσης, την ιστορία συγκεκριμένων οικογενειών προσφύγων που δραστηριοποιήθηκαν σε αυτούς τους τομείς. Θα εστιάσουμε κυρίως στη συμβολή των γυναικών, είτε ως ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, είτε ως φορείς μιας υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που εμπλούτισε την ελληνική κοινωνία, οικονομία και τέχνη με ένα πολιτισμικό κεφάλαιο ανεκτίμητης αξίας.